Begrijpen en Begrepen worden
Werkelijke communicatie ontstaat wanneer ieder bereid is om zowel te luisteren als te spreken, zowel te ontvangen als te delen. Alleen dan kan begrip wederzijds worden. En kan een èchte verbinding tussen mensen ontstaan.
Mijn nieuwsbrief van februari ging over compassie. D.w.z. begrijpen wat de ander meemaakt, cognitief of emotioneel. En verbinding maken met de ander. En een paar regels verder staat: “Alleen al het gevoel begrepen te worden, maakt het voor de ander vaak draaglijker.”
De afgelopen weken realiseerde ik me dat ik altijd al een hele grote drang voel zowel om te ‘willen begrijpen’ als om ‘begrepen willen worden’. Ik doe (bijna 😉) altijd m’n best om een ander te begrijpen èn ik wil zelf ook graag begrepen worden. Twee fundamentele verlangens.
En in de relatie met anderen voel ik dat er een balans tussen ‘begrijpen’ en ‘begrepen worden’ moet zijn. Hoe zit het eigenlijk met die balans?
Willen begrijpen
Het verlangen om te begrijpen komt voort uit nieuwsgierigheid. Dit kan zich uiten op allerlei vlakken van wetenschappelijk werk tot sociale relaties en persoonlijke groei. Willen begrijpen impliceert een actieve houding: het luisteren zonder vooroordelen, het zoeken naar diepere betekenissen en het tonen van betrokkenheid bij de ander.
Wanneer je wilt begrijpen, stel je vragen en sta je open voor perspectieven die anders zijn dan je eigen overtuigingen. Dit vereist geduld, een kritische houding en het vermogen om los te komen van eigen aannames. Filosofen, wetenschappers en onderzoekers zijn gedreven door deze drang, maar ook in alledaagse situaties kan het streven naar begrip conflicten verminderen en relaties versterken.
Begrepen willen worden
Aan de andere kant is er de behoefte om begrepen te worden. Dit verlangen ligt diep verankerd in de menselijke psychologie en heeft te maken met erkenning en acceptatie. Wanneer iemand zich begrepen voelt, ontstaat er een gevoel van verbondenheid en erkenning van de eigenwaarde. Dit gaat een stuk verder dan ‘gehoord willen worden’. We willen ook dat onze eigen gedachten en gevoelens op de juiste manier worden geïnterpreteerd en gewaardeerd.
In veel relaties – of het nu gaat om vriendschap, familie of werk – ontstaat frustratie wanneer men zich niet begrepen voelt. Misverstanden kunnen leiden tot gevoelens van isolatie en vervreemding.
Daarom is het belangrijk dat mensen niet alleen luisteren naar elkaar, maar ook proberen te verwoorden wat hen werkelijk bezighoudt op een manier die de ander kan bevatten.
Heen en weer geslingerd worden
Dit gaat echter niet iedereen even makkelijk af. En dàt heeft denk ik te maken met onze reis naar volwassenheid.
Als kind tot ca 4 jaar is het essentieel voor ons overleven dat onze behoeftes begrepen worden. Pas rond het 4e jaar is de prefrontale cortex (het deel van ons brein net achter ons voorhoofd) zover ontwikkeld dat we kunnen gaan begrijpen. En we moesten nogal wat ‘begrijpen’ tijdens onze schooltijd! Als volwassene krijgen we vaak te horen (bijvoorbeeld in allerlei boeken en trainingen) dat je eerst moet begrijpen voordat je pas begrepen kan worden (dit is nogal populair).
De nadruk ligt dus heel erg op ‘begrijpen’, er is geen balans. Die afwezigheid van balans wordt door pubers soms nogal heftig ervaren. Ze voelen zich niet begrepen (even afgezien van het feit dat pubers zichzelf vaak ook niet zo goed begrijpen 😉).
De balans tussen begrijpen en begrepen worden
Sterke relaties vereisen een evenwicht tussen deze twee verlangens. Alleen willen begrijpen zonder begrepen te willen worden, kan leiden tot een afstandelijke, observerende houding. Omgekeerd kan het uitsluitend begrepen willen worden zonder moeite te doen om anderen te begrijpen, resulteren in egocentrisme en communicatieve stagnatie.
Ik denk dat werkelijke communicatie, een èchte verbinding, kan ontstaan wanneer beide partijen bereid zijn om zowel te luisteren als te spreken, zowel te ontvangen als te delen. Alleen dan kan begrip wederzijds worden.
En toch… Hoe ziet het nu voor mij uit?
Niet alles is te begrijpen of te weten. Het verlangen om te begrijpen zal dus deels losgelaten mogen worden. En in de loop der jaren heb ik geleerd dat meer en meer te doen. In de opleiding voor het begeleiden van familieopstellingen leerde ik dat ik moet ‘verduren om in het niet-weten te zijn.’ Ik ben genoeg zonder steeds te begrijpen.
Recent heb ik mijn verlangen om begrepen te worden opgesteld. De reden daarvoor was dat niet bepaald het fraaiste gedrag zo nu en dan de kop op stak wanneer ik me niet begrepen voelde door mensen die belangrijk voor me zijn. Dit voor mijzelf erkennen was niet makkelijk. De opstelling liet mij zien dat ik het verlangen om begrepen te worden ook deels los mag laten. ik ben wie ik ben, ook zonder dat de ander mij precies begrijpt. Ik ben genoeg zonder steeds begrepen te worden.
Als je meer wilt weten over familieopstellingen of kijk in de agenda wanneer je een opstelling (mee) kan doen in Heiloo, daar kan je je ook aanmelden. Voor coaching of een individuele opstelling kan je het beste even een berichtje sturen.
Deze blog is eerder verschenen als nieuwsbrief op 9 april 2025.
Reacties
Reacties kan je achterlaten in het contactformulier met als onderwerp “april 2025”
Er zijn nog geen reacties.