Hechting
Wat ons is overkomen in ons allereerste half jaar is doorslaggevend: is de wereld een veilige plek of niet? Kunnen we ons veilig hechten aan onze verzorgers? Het hechtingspatroon dat we toen ontwikkeld hebben, zullen we herhalen in latere intieme relaties. De toevallige omstandigheden èn de combinatie van jouw en zijn/haar overlevingspatronen, bepalen of de relatie ‘een match made in heaven’ is. Of dat er een verlatings- of bindingsangstige reactie kan ontstaan.
We hebben allemaal wel eens van verlatingsangst en bindingsangst gehoord. Ik kon de beschrijvingen van verlatings- en bindingsangst en hun oorzaken nooit helemaal begrijpen vanuit mijn eigen situatie. Soms was het het een, soms het ander. In mijn studietijd maakte ik het uit met een vriendin door bindingsangst, de daarop volgende relatie was een gevalletje verlatingsangst.
Een ander veel gehoord verhaal is dat je (altijd) een partner uitzoekt die aan het andere eind van het spectrum zit. En dat tegenovergestelden elkaar aantrekken. Ook dat kon ik niet begrijpen. Na één mooie avond zijn mijn partner ik nu al 42 jaar bij elkaar. Er was weinig ‘uitzoeken’ bij die eerste avond: we waren acuut verliefd 😍. Maar wat weet je nu eigenlijk van elkaar na één avond? En in die 42 jaar heb ik beide angsten ervaren.
Hannah Cuppen legt in haar boek “Liefdesbang” uit dat verlatings- en bindingsangst de uitersten zijn op een glijdende schaal. En dat er heel veel grijs zit tussen het zwart en wit. Gaande van de ene relatie naar de andere dans je net even wat meer aan de ene of aan de andere kant. En ook binnen een relatie kan een dans tussen zwart en wit plaatsvinden.
Aan de basis van deze dans ligt de manier waarop we de verbinding leerden te maken met onze ouders; op welke manier we ons aan hen konden hechten. Een wat uitgebreidere toelichting (4 pagina’s) vind je hier.
Hechting
Wat ons is overkomen in het allereerste half jaar is doorslaggevend: is de wereld een veilige plek of niet? Kunnen we ons veilig hechten en overgeven aan onze verzorgers?
Hechten betekent dat we erkennen dat iemand belangrijk voor ons is. We kunnen niet bestaan zonder. In het hechten verbinden we ons met de ander op een diepe laag. En John Bowlby (1907-1990) heeft laten zien dat we het hechtingspatroon dat we als kind bij onze ouders geleerd hebben, zullen herhalen in latere intieme relaties.
Wanneer ouders emotioneel beschikbaar zijn, kan een veilige hechting tot stand komen waarin zich een gezonde symbiose kan ontwikkelen. Er ontstaat een gezonde versmelting waardoor je als kind krijgt wat je nodig hebt en waarbij je jezelf kan blijven. Je mag al je gevoelens uiten zonder dat dit ten koste gaat van het contact.
Vanaf 5-6 maanden steken baby’s hun armpjes uit om opgepakt te worden. Wat er gebeurd wanneer ze dan niet opgepakt worden, zie je in deze klassiek geworden video van het “Still Face Experiment”.
Een modernere versie van de video met een 2 maanden oude baby en een smartphone zie je hier. Kijk vooral naar de gezichtsexpressie van de baby.
Als je, om welke reden dan ook, niet een veilige symbiose met je ouders (in eerste instantie je moeder) kunt aangaan, kun je niet anders dan jezelf volledig gaan aanpassen, omdat je met huid en haar van je ouders afhankelijk bent voor je overleving.
Je verdringt jouw eigen behoeften en ontwikkelt een overlevingspatroon waarmee je je als kind staande kunt houden. Omdat dit van levensbelang is, zal je dit lang volhouden, vaak tot in je volwassen leven. In latere belangrijke relaties zal dit overlevingspatroon dezelfde oude dynamiek oproepen.
Dans tussen uitersten?
En hoe zit het nu met die dans tussen de uitersten?
Niemands ouders waren perfect. Ze worstel(d)en allemaal met hun eigen spoken. Dus zullen we als kinderen soms onze behoeften opzij moeten zetten. Op andere momenten werden we beknot in onze vrijheidsdrang en waren onze ouders juist te beschermend. En zo hebben we onbewust allerlei, vaak onaangename, ervaringen opgedaan.
We hebben gelukkig meestal ook aangename ervaringen opgedaan (die we later vaak idealiseren).
Maar ook wij zijn niet perfect. We nemen allemaal onze eigen krassen en butsen mee – en je partner de zijne/hare. In de interactie worden (onbewuste) herinnering opgeroepen, en we reageren volgens het patroon dat we onszelf ooit aangeleerd hebben. Als het een herinnering is aan de momenten dat we ons niet gezien, miskent voelden, dan zal de reactie meer bindingsangstig zijn. Als het een herinnering (als in de video hierboven) is aan de momenten dat we in een heerlijk contact waren die maar niet lang genoeg konden duren, dan zal de reactie meer verlatingsangstig zijn.
Wanneer je dus iemand leert kennen, zijn het maar net de omstandigheden en combinatie van jouw en zijn/haar overlevingspatronen, die bepalen of het ‘een match made in heaven’ is of dat je naar de verlatings- of bindingsangstig kant schuift.
En zo begrijp ik ook de ‘dans’ tussen zwart en wit die al 42 jaar duurt met mijn partner. Door middel van meerdere opstellingen zijn we ons bewust geworden van wat er is – en daarmee konden we het patroon doorbreken. De krassen en butsen zijn er nog steeds, wat ons is overkomen in het verleden verandert niet. En we vallen steeds minder terug in de oude patronen 😊.
Als je meer wilt weten over familieopstellingen of kijk in de agenda wanneer je een opstelling (mee) kan doen in Heiloo, daar kan je je ook aanmelden. Voor coaching of een individuele opstelling kan je het beste even een berichtje sturen.
Deze blog is eerder verschenen als nieuwsbrief op 1 december 2024.
Reacties
Reacties kan je achterlaten in het contactformulier met als onderwerp “december 2024”
Er zijn nog geen reacties.